Οδοιπορικό στην Αιτωλοακαρνανία : Αναζητήσεις στη λίμνη Τριχωνίδα , (μέρος 1)

Ο Βαγγέλης Δούτσιος μας ταξιδεύει μέσα από το υπέροχο κείμενο του και τις εκπληκτικές φωτογραφίες του στην Αιτωλοακαρνανία ,στη λίμνη Τριχωνίδα αλλά και σε πολλά όμορφα χωριά. Πρόκειται για ένα υπέροχο οδοιπορικό

– ταξιδιωτικό οδηγό ο οποίος χωρίζεται σε 15 μέρη. Οι φωτογραφίες του κ. Δούτσιου είναι πραγματικά μοναδικές και τόσο όμορφες που συχνά αμφιταλαντεύεσαι εάν βρίσκεσαι μέσα στο τοπίο ή όχι… Καλή ανάγνωση λοιπόν και καλό σας ταξίδι…

Πριν από τις αναζητήσεις .

Οι σκέψεις μου πολλές φορές μοιάζουν σαν τις ανάσες μου άλλοτε είναι βαριές και άλλοτε είναι ανάλαφρες που χάνουν όμως την ισορροπία τους στο βηματισμό μου , σε κάθε απόδραση μου πέρα από αυτό το καθημερινό που βλέπω. ! Ίσως θα με περιγράψεις αναγνώστη μου σαν ένα παραμύθι και αυτό θα μου άρεσε γιατί η γραφή μου αυτή εδώ είναι δεμένη με τις εικόνες μου αυτές που άλλοτε μοιάζει με παραμυθένιο ποτάμι που θέλει να αφήσει τις νεράιδες του στα νερά του και άλλοτε να χαθεί στο δάσος των τραγουδιών .. και όλο αυτό μα την αλήθεια .. μοιάζει με πρόκληση για μένα , που ένα δικό σου όνειρο θα το κάνεις αληθινό ….. και θα κάνεις αυτό το (ταξίδι) που ονειρεύτηκες μαζί μου . Εσύ θα βλέπεις το όνειρο να σε αγκαλιάζει στον ύπνο σου, στον ξύπνιο σου καθώς θα γυρίζεις τις σελίδες του οδοιπορικού θα είναι .. σα να σου μιλάω θα είναι .. σαν κάτι … το … πραγματικό , όπως μια νεράιδα σε ένα παραμύθι, που ξέρεις ότι δεν υπάρχει κι όμως θες να ακούς γι αυτή και ψάχνεις να τη βρεις σε βατές χαράδρες , σε φραγκοκάστελλα , στα δάση ,στα ποτάμια και σε γαλάζιες λίμνες σαν κι αυτές που θα προσπαθήσω να σου περιγράψω σε αυτό το οδοιπορικό.

Σε αυτές τις ονειρικές αποδράσεις μου η ιστορία του παραμυθιού μου μπλέκεται με τους μύθους του τόπου μου , τα χρώματα στις εικόνες αλλάζουν καθώς ο φακός μου περνάει πάνω από τα νερά , τα δένδρα και τα τοπία θα μοιάζουν πια σαν ένα όνειρο κι αυτή είναι η Αιτωλοακαρνανία που ίσως να μην έχεις γνωρίσει. Σε αυτόν τον τόπο οι πρόγονοί του τόπου μου δημιούργησαν τις δικές τους πόλεις , τις δικές τους ιστορίες και σε αυτό το οδοιπορικό θα ήθελα να τους γνωρίσω μέσα στο δικό τους τοπίο !

Όλες αυτές οι αναζητήσεις δεν θα μπορούσαν να γίνουν αν στο υπέροχο αυτό οδοιπορικό (και όχι μόνο σε αυτό) δεν είχα γνωρίσει τα χρώματα , τα τοπία , τις εικόνες του χτες στο σήμερα ,τα δάση , τα ποτάμια , τα μνημεία αλλά και τους ξεχωριστούς ήχους ! Αυτό το μικρό οδοιπορικό με τις αναζητήσεις μας μέσα στο φυσικό τοπίο της Αιτωλοακαρνανίας για μένα είναι η αρχή ενός μικρού ταξιδιού και πιστεύω πως πολλοί από εσάς θα προσθέσουν σε αυτό το δικό τους ξεχωριστό χρώμα , την δική τους εικόνα.

Ευχαριστώ όλους εκείνους που μου έμαθαν να ξεχωρίζω στις αναζητήσεις μου τα χρώματα της ανατολής και της δύσης , που μου έμαθαν να σέβομαι το χτες μέσα στα θέματα του σήμερα , που μου έμαθαν να κοιτάζω πίσω από το παράθυρο της φαντασίας. Ευχαριστώ όλους εσάς που μου κρατήσατε συντροφιά στο ταξίδι των αναζητήσεων.

Οι φωτογραφίες μου, σίγουρα αδικούν τα θέματα του οδοιπορικού μου και η πραγματικότητα είναι πιο όμορφη από ότι γράφεται και από ότι φαίνεται σε εικόνες …!!

Βαγγέλης Δούτσιος

Αναζητήσεις στην λίμνη της Τριχωνίδας.

Κάθε φορά που σχεδίαζα μια διαδρομή ήξερα από την αρχή ότι δεν θα μπορούσα να την ακολουθήσω πιστά. Οι εναλλαγές στα τοπία με μαγεύουν σαν τις νεράιδες των παραμυθιών και με παρασέρνουν στον μαγευτικό κόσμο τους. Σε αυτή την διαδρομή των 120 χλμ. Περίπου, ξεκινώντας από το Αγρίνιο οι ώρες κυλούν σαν τα νερά των ποταμών γνωρίζοντας όμως την Τριχωνίδα και όχι μόνο ..!!

Η Τριχωνίδα που βρίσκεται καταμεσής στον κάμπο και μοιάζει σαν μια καταγάλανη θάλασσα, είναι η μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας και βρίσκεται μαζί με την λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου και του Αιτωλικού, τη Λυσιμαχεία, την λίμνη Οζερός , την Αμβρακία , την Βουλκαριά, τη Σαλτίνη και τις τεχνητές λίμνες Καστρακίου, Κρεμαστών , Στράτου και Ευήνου.

Γύρω από την λίμνη της Τριχωνίδας περίπου είκοσι (20) μικρά χωριά είναι χτισμένα. Το καθένα μάλιστα από αυτά προσφέρει την δική του ιστορία, έχει τα δικά του μνημεία, αλλά και την ξεχωριστή ομορφιά του. Η ίδια η λίμνη έχει την δική της ιδιαίτερη ομορφιά .

Ξεκινώντας από το Αγρίνιο με πορεία προς το Θέρμο, βρίσκουμε το Παναιτώλιο που με τον Καλλικράτη ενσωματώθηκε στο Αγρίνιο. Εκεί βρίσκεται και το Κέντρο Περιβάλλοντος Τριχωνίδας που χρηματοδοτήθηκε από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα LΙFΕ - ΦΥΣΗ 1999.

Στο Κέντρο Περιβάλλοντος Τριχωνίδας ο επισκέπτης μέσα στην αίθουσα προβολής , τον εκθεσιακό χώρο με της φωτογραφίες, τους πίνακες και τα κείμενα για τη λίμνη, μπορεί να γνωρίσει τους ασβεστούχους βάλτους της . Μπορεί ο επισκέπτης ακόμη να δει το ενυδρείο με τα λιμναία ψάρια, αλλά και να περιηγηθεί σε μία πολύ ενδιαφέρουσα μακέτα της υδρολογικής λεκάνης της Τριχωνίδας και να δει τις δράσεις και τις δραστηριότητες για την προστασία της περιοχής αυτής.

Το μήκος της ακτογραμμής της λίμνης Τριχωνίδας φτάνει στα 51 χλμ. περίπου και το μέγιστο βάθος της στα 58 μέτρα. Η λίμνη με τα χρόνια χωρίστηκε και δημιούργησε μια μικρότερη λίμνη, την λίμνη Λυσιμαχία, η οποία δέχεται τα πλεονάζοντα νερά της Τριχωνίδας διά μέσου ενός αύλακα (Αλάμπεη) που τα διοχετεύει, μέσω του Δίμηκου ποταμού, στον Αχελώο. ,

Συνεχίζοντας την διαδρομή μας, μετά το Παναιτώλιο βρίσκουμε το Καινούργιο , στην κορυφή του οποίου βρίσκεται το κάστρο του Βλοχού στα 689 μέτρα. Στην αρχαιότητα στον Βλοχό ήταν χτισμένη η αρχαία Θεστία που σήμερα λέγεται η Αρχαία Ακρόπολη των Θεστιέων. Κάτω από την κορυφή του Βλοχού βρίσκεται και η ομώνυμη μονή, το καθολικό της οποίας κτίστηκε τον 18ο αιώνα επάνω στα θεμέλια παλαιότερων ναών.

Για να φτάσουμε στον Βλοχό θα πρέπει να στρίψουμε αριστερά στο μικρό και στενό δρόμο πριν από την πλατεία του Καινούργιου (προς το γήπεδο). Θα περάσουμε την πέτρινη ταβέρνα και μετά από 5 λεπτά θα βρεθείτε στη μονή και από εκεί θα ανηφορίσετε στον λόφο για την Ακρόπολη αφού πρώτα ανεβείτε τα σιδερένια σκαλοπάτια.

Η θέα από την αρχαία Ακρόπολη είναι υπέροχη, μαγευτική. Ο επισκέπτης γίνεται ένα με τον αέρα και ταξιδεύει με τα σύννεφα πάνω από τις λίμνες και τα πανέμορφα χωριουδάκια. Σε αυτό το ταξίδι του αέρα μπορείς να ακούσεις τις μελωδικές καμπάνες από τα εκκλησάκια και το κάλεσμα της μάνας .

Ακόμη από την αρχαία Ακρόπολη μπορείς να δεις τα περισσότερα από τα χωριά που βρίσκονται βόρεια της Τριχωνίδας, κάτω από το Παναιτωλικό όρος, αλλά και τα υπόλοιπα που είναι χτισμένα νότια, στα πόδια του Αράκυνθου . Μετά την κατάβαση μας συνεχίζουμε την διαδρομή μας αριστερά προς το Καινούργιο και στα σύνορα Καινούγιου - Παραβόλας αν στρίψουμε αριστερά, μέσα από μια υπέροχη γραφική διαδρομή, θα βρεθούμε στο γυναικείο ησυχαστήριο (Μονή Τσουκαλάδες).

Από την Μονή Τσουκαλάδες επιστρέφουμε για να συνεχίσουμε το δρόμο μας για την Παραβόλα. Εκεί βρίσκεται το αρχαίο Βουκάτιο αλλά και η Παναγιά του Κάστρου, που πρόκειται για έναν ημικυκλικό πύργο Βυζαντινών χρόνων του 4^ου αιώνα μ.Χ. Η Παναγιά του κάστρου είναι η σημερινή εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου .

Μέσα από το δάσος της Παραβόλας σε 3,1 μόλις χιλ. βρίσκεται ένα μικρό γραφικό χωριό το Αφράτο που από εκεί βλέπουμε τις λίμνες Τριχωνίδας και της Λυσιμαχείας.

Μετά από την Παραβόλα βρίσκουμε την Μυρτιά και την Αγία Σοφία (Μόκιστα) , με τα τρία συγκλονιστικά αρχιτεκτονικά μνημεία που είναι οι εκκλησίες των Ταξιαρχών, του Αγίου Νικολάου και της Αγίας Σοφίας οι οποίες και αποτελούσαν συγκρότημα ναών του 13^ου και του 14^ου αιώνα.

Ανάμεσα στην Πάνω και στην Κάτω Μυρτιά θα βρούμε τη παλιά νεροτριβή και τον παλαιό νερόμυλο. Η νεροτριβή λειτουργεί ακόμη με τον παραδοσιακό τρόπο από το 1771, χρησιμοποιώντας τα νερά των καταρρακτών του Διχαλορέματος που έρχονται από τον βράχο της Ελεούσας.

Η Μυρτιά έχει δύο συνοικισμούς: την Κάτω Μυρτιά (Γουρίτσα) και την Άνω Μυρτιά. Η Κάτω Μυρτιά βρίσκεται δίπλα στη λίμνη και ο δρόμος που τη διασχίζει καταλήγει στα λουτρά της με τις παλιές εγκαταστάσεις και ακόμη στην ερειπωμένη Βυζαντινή Μονή Φωτμού

Οι κάτοικοι στην περιοχή εδώ ασχολούνται με το ψάρεμα αν και λιγότερο από όσο θα περίμενε κανείς. Οι αθερίνες που ζουν στη λίμνη αυτή είναι πολύ νόστιμες και πασίγνωστες σε όλη την Ελλάδα.

Στην Τριχωνίδα ζει και ο νανογωβιός , είδος μοναδικό στον κόσμο, οι Κορμοράνοι, οι Φαλαρίδες, και τα Βραχοκιρκίνεζα. Πολύ σημαντικοί για την περιοχή, είναι οι ασβεστούχοι βάλτοι, οι οποίοι έχουν χαρακτηριστεί ως οικότοποι και το φυτό κλάδιο που οι ντόπιοι αποκαλούν κοψιά εξαιτίας των κοφτερών φύλλων του.

Στην περιοχή της λίμνης έχουν καταγραφεί πάνω από 200 είδη πουλιών, το ένα τέταρτο από τα οποία είναι απειλούμενα. Η ακτογραμμή της έχει καλαμιώνες σε μεγάλη έκταση και εκεί βρίσκουν καταφύγιο τα Νανοβουτηχτάρια και τα διάφορα είδη πάπιας.

Στην Άνω Μυρτιά τώρα βλέπουμε πολλά διατηρημένα πέτρινα σπίτια, την πλατεία, τη Μονή Μυρτιάς και το Ασκηταριό της Ελεούσας αλλά και το πέτρινο γεφύρι της μονής.

Μετά το πέτρινο γεφύρι στρίβουμε αριστερά για το μοναστήρι της Μυρτιάς, που λειτούργησε ως κρυφό σχολειό και ήταν κέντρο των μοναστηριών της επαρχίας Τριχωνίδας.

Το Ασκηταριό της Ελεούσας είναι ένας υπέροχος σπηλαιώδης μικρός ναΐσκος με τοιχογραφίες του 14^ου αιώνα από όπου έχουμε μοναδική θέα στη λίμνη

Στην διαδρομή μας προς το Θέρμο πριν το γεφύρι υπάρχει και το μνημείο της αντίστασης.
Από εδώ μπορεί κανείς να δει τα ομορφότερα παιχνίδια που η Τριχωνίδα αφήνεται στα χρώματα της δύσης .